Voor ons wildkampeer avontuur in Zweden afgelopen zomer zocht ik uit wat de beste manier was om er te komen. Er zijn zo veel opties! Wij kozen uiteindelijk voor de route via Denemarken met twee tolbruggen. Hieronder leg ik uit wat mijn afwegingen waren, รฉn geef ik je een praktische tip hoe je korting kunt krijgen op de tolbruggen. Handig voor jouw volgende reis naar Zweden!
Wat is de beste route naar Zweden?
Vele routes leiden naar Zweden, en het kan soms lastig zijn om te weten welke je moet kiezen. Er zijn verschillende routes waar je een deel van de reis per ferry aflegt. Je kunt hiermee een groot stuk van de route over land afsnijden, en het biedt een leuke afwisseling van het autorijden. En dan zijn er nog de routes waar je 1 of beide grote tolbruggen tussen Denemarken en Zweden overgaat.
Welke is de beste? Dat ligt heel erg aan jouw situatie en voorkeuren. Ik zocht een aantal van de routes uit en zette de verschillen voor je op een rijtje, want iedere route heeft zo zijn voor- รฉn nadelen. Dingen waar je rekening mee moet houden:
- Budget: De ene route is duurder dan de andere.
- Rijtijd: Een ferry betekent minder kilometers achter het stuur.
- Flexibiliteit: Voor sommige routes naar Zweden moet je of de ferry ver vooruit reserveren of zorgen dat je de boot niet mist terwijl dat bij de route over de Storebรฆlt- en de รresund brug niet nodig is.
- Totale reistijd: Het verschil in reistijd is soms bijna een halve dag.
- Aankomstplaats: Waar je in Zweden naartoe wilt, bepaalt deels ook je route.
Gaat het je duizelen bij zo veel informatie? Ga dan gelijk door naar de samenvatting onderaan
Route 1: Puttgarden-Rรธdby en brug naar Malmรถ
Lengte: 744 km
Duur: Gemiddeld 10 uur
Aankomstplaats in Zweden: Malmรถ
Prijs: โฌโฌ
Als ik op Google Maps intoets dat ik naar Zweden wil, geeft die mij als eerste de route via Puttgarden in Duitsland. Hier maak je een korte overtocht met de ferry van Scandlines naar Rรธdby in Denemarken en vandaar via de weg en de รresund tolbrug van Denemarken naar Malmรถ in Zweden. Deze route van Utrecht naar Malmรถ is 800 km en gemiddeld zo’n tien uur rijden, eventuele files bij Hamburg en de wachttijd bij de veerboot niet meegerekend.
Verschillende opties, verschillende prijzen
Van Utrecht naar Puttgarden is 554km, dus dat is een ontspannen dagje rijden. De Scandlines ferry vertrekt elk half uur, doet er 45 minuten over, en kost โฌ40 voor een enkel ticket dat alleen geldig is voor de geboekte overtocht. Wil je iets meer flexibiliteit en minder stress of je het wel gaat halen onderweg? Koop dan voor een tientje extra een ticket dat geldig is voor alle afvaarten die dag (zolang er plek is). De handigste optie is misschien wel het combi-ticket voor de veerboot รฉn de รresund brug voor โฌ77, dus โฌ154 retour.
Van Rรธdby via Kopenhagen naar Malmรถ is nog zo’n 190 km rijden. De totale kosten voor deze route zijn dus afhankelijk van twee dingen: het brandstofverbruik van jouw voertuig, en hoe flexibel je wilt kunnen zijn met de ferry. Daarbij maakt het een groot verschil of je met een kleine lichte auto reist, of met een zware auto met grote caravan erachter. De prijs van de veerboot is afhankelijk van welk type ticket je boekt.
Route 2: Met de boot van Kiel naar Gรถteborg
Lengte: 528 km rijden
Duur: Gemiddeld 20 uur
Aankomstplaats in Zweden: Gรถteborg
Prijs: โฌโฌโฌโฌโฌ
Stena Line biedt een ferry tussen Kiel in Duitsland en Gรถteborg in Zweden. Van Utrecht naar Kiel is slechts 528 km, vergelijkbaar met bovenstaande ferry vanuit Puttgarden. De ferry vertrekt om 18:45, en de volgende ochtend kom je om 9:15 aan in Gรถteborg. De terugreis heeft dezelfde vertrek- en aankomsttijden. Een heel groot voordeel hiervan is dat je slapend het grootste gedeelte van de reis aflegt, en ‘s ochtends fris en uitgeslapen op je bestemming aankomt. Vanaf Gรถteborg rij je vervolgens in een paar uur naar het prachtige Vรคrmland.
De prijzen voor deze overtocht variรซren. Een proefreservering voor juli volgend jaar levert de volgende prijzen op:
- โฌ850 voor een auto (4,7m) zonder aanhanger
- โฌ926 voor een auto (4,7m) met aanhanger
- โฌ866 voor een camper (6m)
Uitgaande van 2 volwassenen, een economy retour ticket, en een binnenhut met stapelbedden (de goedkoopste optie). Er zijn verschillende diner opties, waarvan de goedkoopste โฌ15 per persoon kost, en voor een ontbijtbuffet betaal je โฌ16. Daarbij komen natuurlijk nog de brandstofkosten voor de rit naar Kiel.
Route 3: Travemunde met de boot naar Trelleborg in Zuid-Zweden
Lengte: 514 km rijden
Duur: Gemiddeld 16 uur
Aankomstplaats in Zweden: Trelleborg
Prijs: โฌโฌโฌ
TT-line biedt een ferry tussen Travemunde in het Duitse Lubeck en Trelleborg in Zweden. Deze ferry naar Trelleborg is meer geschikt als je van plan bent om in het zuiden van Zweden te blijven. Van Utrecht naar Travemunde is 514 km, wederom vergelijkbaar met de andere twee veerboten.
Overdag of liever ‘s nachts varen?
Je kunt bij deze ferry kiezen voor een overtocht overdag van 9.30 tot 19.30 uur, of ‘s nachts van 22.00 tot 7.00 uur. De terugreis heeft min of meer dezelfde vertrek- en aankomsttijden. Het is goedkoper om overdag te varen dan om de nacht op de ferry door te brengen. TT-line heeft trouwens ook nog een boot die halverwege de nacht vertrekt, en op de terugreis na middernacht aankomt. Dit is verreweg de goedkoopste optie, maar (zeker met kinderen) ook verreweg de minst aantrekkelijke.
Prijzen TT-line
Hier leverde een proefreservering (vertrek 9.30u) voor juli volgend jaar de volgende prijzen op:
- โฌ318 voor een auto (5m) zonder aanhanger
- โฌ394 voor een auto (5m) met aanhanger (5m)
- โฌ355 voor een camper (8m)
Uitgaande van 2 volwassenen, een economy retour ticket, en voor de dagtocht een stoel in plaats van een hut. De maaltijden zijn goedkoper dan bij Stenaline.
* Bij het reserveren moet je in cm aangeven hoe lang je auto/aanhanger/camper is, dus bovenstaande prijzen zijn afhankelijk van de afmetingen van jouw voertuig.
Als je ‘s nachts wilt varen, kost dat onder dezelfde omstandigheden:
- โฌ597 voor een auto zonder aanhanger
- โฌ674 voor een auto met aanhanger
- โฌ635 voor een camper
Stenaline of TT-line?
Samengevat: de TT-line ferry overdag is een stuk goedkoper dan ‘s nachts, en beide zijn goedkoper dan de ferry van Stenaline naar Gรถteborg. Een belangrijk verschil is de plaats waar je aankomt: met TT-line naar Trelleborg in het uiterste zuiden van Zweden, of met Stenaline naar Gรถteborg. Vergeet niet de brandstofkosten naar Travemunde mee te rekenen.
Route 4: Snel zeeziek? Neem dan de brug naar Zweden
Lengte: 800 km rijden
Duur: Gemiddeld 10 uur
Prijs: โฌโฌ
De laatste route naar Zweden die ik uitzocht, is de route over land via Denemarken naar Malmรถ, waarbij je gebruikmaakt van de twee grote tolbruggen: de Storebรฆlt brug tussen de Deense eilanden Fyn en Sjรฆlland, en de รresund brug van Kopenhagen in Denemarken naar Malmรถ in Zweden. Van Utrecht naar Malmรถ is 800km, een krappe tien uur rijden, afhankelijk van pauzes en files onderweg. Dit is de route die wij uiteindelijk gekozen hebben voor onze vakanties naar Skรฅne en Smรฅland.
Kosten van deze route
Het duurste aan deze route is de brandstof, en dat is wederom sterk afhankelijk van het brandstofverbruik van jouw voertuig. Daarbij komen dan nog de kosten van de tolbruggen:
- een retourticket voor een auto (6m) voor de Storebรฆlts brug waarbij je bij de slagboom betaalt, kost 550 Deense kronen (DKK), omgerekend โฌ74
- een retourticket voor een auto (6m) voor de รresund brug boek je online voor 910 Dkk, omgerekend โฌ122
Een retourticket is voor beide bruggen gelijk aan de prijs van twee enkele tickets, dus het is niets duurder om twee losse tickets te boeken, bijvoorbeeld als je nog niet weet wanneer je precies terug wilt. In totaal 1460 DKK, omgerekend โฌ196. Maar: je kunt heel gemakkelijk korting krijgen op beide tolbruggen door het afsluiten van een รresundGO abonnement.
Korting met het รresundGO abonnement
Het รresundGO abonnement geeft je 55-61% korting op de รresund brug, en 5-28% korting op de Storebรฆlts brug. De hoogte van de korting is afhankelijk van de afmetingen van je voertuig. Dat betekent dat heen en terug over beide bruggen voor een auto (tot 6m) met korting samen 742 DKK kost, omgerekend โฌ99,50.* Het abonnement zelf kost 359 DKK per jaar, omgerekend โฌ48. Dus dat brengt de totaalprijs op โฌ147,50, daarmee bespaar je bijna vijftig euro. Je kunt de abonnementskosten delen met vrienden of familie, door gratis een tweede kenteken te registreren. Daarmee bespaar je nog eens โฌ25.
* Dit waren de prijzen in 2024
Deze route maakt je superflexibel
Dat maakt de kosten van deze route heel vergelijkbaar met die van route 1: Puttgarden-Rรธdby met de ferry en dan naar Malmรถ. Met in onze ogen als het grote voordeel dat je niet vastzit aan de vertrektijd van de ferry. Dus toen op de ochtend van ons vertrek de auto niet startte vanwege een lege accu, hoefden we ons in ieder geval niet druk te maken dat we de ferry zouden missen! Ook op de terugreis genoten we van de vrijheid: nog een dagje langer op die leuke laatste camping, en we bekeken per dag hoe ver we kwamen.
Kies je ook voor deze route? Ik lees vaak dat mensen het lastig vinden om het รresundGO abonnement online af te sluiten, bekijk daarom mijn praktische stappenplan waarmee je het binnen 10 minuten hebt geregeld.
Samengevat: welke route naar Zweden past het best bij jou?
Hieronder staan heel kort samengevat de voor- en nadelen van de verschillende routeopties. De totale kosten zijn o.a. afhankelijk van het brandstofverbruik van jouw voertuig. Daarbij maakt het een groot verschil of je met een kleine lichte auto reist, of met een zware camper of auto met grote caravan erachter. De afmetingen van je voertuig hebben ook invloed op de prijs van de ferry.
| Route | Tijd | Kosten | Extra info |
|---|---|---|---|
| Ferry Puttgarden- Rรธdby (Scandlines) en รresund brug naar Malmรถ | Auto: 9:15 uur Ferry: 45 min | Brandstofkosten 744 km Ferry & Tolbrug | |
| Ferry Kiel-Gรถteborg (Stenaline) | Auto: 6 uur Ferry: 14 uur | Brandstofkosten 528 km Duurste ferry | Je komt iets noordelijker aan: in Gรถteborg |
| Ferry Travemunde-Trelleborg (TT-line) | Auto: 6 uur Ferry: 10 uur | Brandstofkosten 514 km Overtocht overdag goedkoper dan 's nachts | Je komt aan in uiterst zuid Zweden |
| Via Denemarken en 2 tolbruggen naar Malmรถ | Auto: 10 uur | Brandstofkosten 800 km Tol met korting via รresundGO abonnement | Flexibel te plannen |
Wel of geen ferry: dingen om af te wegen
Een ferry overtocht geeft een fijne afwisseling van het autorijden. Een nachtelijke overtocht heeft als groot voordeel dat je slapend het grootste gedeelte van de reis aflegt en ‘s ochtends fris en uitgeslapen op bestemming aan komt. Er zitten ook wat nadelen aan, waaronder de prijs, maar ook de potentiรซle stress om op tijd te komen, bijvoorbeeld als je onderweg in de file terechtkomt. Vergeet ook niet de extra tijd die je kwijt bent omdat je ruim voor vertrek van de ferry aanwezig moet zijn, en ook als je de boot weer af rijdt, moet je vaak lang wachten. Let op: de boekingssites van de veerboten vermelden dat prijzen kunnen stijgen naarmate de vertrekdatum dichterbij komt, dus boek liefst zo vroeg mogelijk.
Wij kozen voor de flexibiliteit van de brug naar Zweden
Wij kozen voor de route via Denemarken, met de twee grote tolbruggen Storebรฆlts en รresund naar Zweden. Met de korting die je krijgt via het รresundGO abonnement, was dit (samen met de route via Puttgarden-Rรธdby-Malmรถ) de goedkoopste optie, onder andere omdat wij met een niet al te zware personenauto zonder aanhanger reisden. Bovendien gaf het ons de vrijheid om de heen- en terugweg flexibel in te delen, met extra tijd op die leuke laatste camping, en bij slecht weer wat langer doorrijden. Wil je weten hoe je dit abonnement gemakkelijk online afsluit? Gebruik dan mijn stappenplan. Ik ben ook heel benieuwd wat jullie ervaringen en afwegingen zijn, laat het ons weten in de reacties!
Wij doen aankomende zomer de route met ferry en de brug. Ben benieuwd. We hebben al een keer via Kopenhagen gereden en de brug. Maar dat is veel langer. En als je niet in Denemarken wil zien is de weg ook lang en saai.
Terug vanuit Kristansand, dus dan pakken we toch wel Denemarken genoeg mee.
In de zomer van 2022 een 11-daagse solo proeftrip (auto met camper-aspiraties ;-)) over de binnenwegen van Denemarken en zuid Zweden. Omdat ik zeker wist dat ik zowel heen als terug beide bruggen zou nemen, heb ik hiervoor het abonnement erbij genomen wat ongeveer 50 Euro bespaarde.
In juni 2024 werd het een 22-daagse roadtrip door zuid Noorwegen en terug langs de westkust van Zweden. Behalve de 4 maanden vooraf geboekte middagboot van Hirtshals naar Larvik (140 Euro met business class lounge), had ik verder niets vastgelegd waardoor het niet uitmaakte op welk punt van de route ik zou overnachten. Heerlijk, maximale vrijheid en totaal stressvrij reizen. Bij Helsingborg de boot naar Helsingor genomen en verderop de Storabeltbrug.
In juni 2025 wederom naar Noorwegen via Hirtshals – Kristiansand (gereserveerd) en terug via Gotenburg – Frederikshavn (flexticket wellicht, anders op goed geluk).
CAMPERREIS DOOR DENEMARKEN EN ZWEDEN
Een reisverslag door Eric Ross
Op 1 juli vertrokken wij met onze camper richting Zweden om nu ook eens dat deel van Europa door te reizen wat voor camperaars zรณ aanbevolen wordt en tevens familie te bezoeken die sinds vijf jaar in Lyrestad wonen, een dorpje aan het bekende Gรถtakanaal tussen Gรถteborg en Stockholm.
In maart 2020 waren onze plannen voor de vakantie met de camper al gemaakt, we gaan naar Leyla, de nicht van mijn vrouw Gabriรซlla, die in Zweden woont.
Al gauw gooide Corona ook onze plannen in duigen en kozen wij voor kleinschalige campings in Nederland die, de corona voorschriften in acht nemend, open waren.
Dit jaar besloten wij onze gemaakte camperplannen uit de kast te halen en onze reis door Denemarken naar Zweden op 1 juli aan te vangen.
De vooruitzichten van de overheid waren dat het reizen tussen een groot aantal Europese landen per 1 juli danig versoepeld zou worden, iets wat binnen onze plannen als geroepen kwam.
Onze eerste stop was camping Falkensteinsee iets onder Bremen, ruime plaatsen, mooi en schoon sanitair en een goed restaurant wat ons zoโn eerste stop altijd het nodige gemak biedt.
De volgende dag maakten we flink wat kilometers en net over de Lille Bรฆltbro (De Kleine Beltbrug) op het Deense eiland Funen in het plaatsje Middelfart, vonden wij onze camping. Prachtig gelegen en je loopt zo van de camping naar zee.
Opweg naar onze volgende overnachtingsplek bezochten wij op Funen een aantal dorpjes. Op de boulevard van Middelfart heb je een prachtig zicht op de imposante Kleine Beltbrug en in Faaborg staan in de klinkerstraatjes veel vakwerkhuisjes omringd door talloze stokrozen.
In Egeskov bezochten wij het 16de eeuwse gelijknamige slot, het prachtig mooie park om het slot is zeer goed onderhouden. In het wachthuis is het museum van oude chique kledij gevestigd.
De geschiedenis van de Deense reddingsdienst wordt gepresenteerd in het Falck Museum hier is ook een grote collectie oude voertuigen zoals autoโs, fietsen, motoren en zelfs een vliegtuig te zien. Het kasteel zelf is nog bewoond en gedeeltelijk te bezichtigen. Naast de talloze jachttrofeeรซn is er het, waarschijnlijk meest magische poppenhuis ter wereld: Titania’s Palace te bewonderen, het poppenhuis werd gebouwd door de Engelse schilder en officier Sir Nevile Wilkinson en een staf van uitstekende vakmensen.
Naast de oprijlaan is ruime parkeergelegenheid.
Onze volgende overnachting was op Strandcamping Nyborg, de autobaan was hier wel hoorbaar maar vanaf de camping hadden wij een mooi uitzicht op de Store Baeltbro (Grote Beltbrug) die wij de volgende dag zullen over gaan.
De gigantische brug, die ook plaats bied aan de spoorlijn, wordt bij windkracht 5 al een uitdagende hindernis om met de camper te nemen. Het eerste gedeelte is laag, pas voorbij het eilandje, waarop een te bezichtigen vuurtoren staat, klimt de weg naar een hoogte waarop de grote containerschepen ineens een Madurodam formaat hebben. We ontkomen er niet aan om een paar, traag naar boven rijdende, vrachtwagens te moeten passeren waarbij de straffe zijwaartse wind onze camper een behoorlijke duw gaf. Aan de andere kant ligt Seeland, het eiland waarop zich ook de hoofdstad Kopenhagen bevindt.
In Kรธge is onze volgende camping, van hieruit reizen wij de volgende dag met bus en trein, in ongeveer 40 minuten, naar hartje Kopenhagen.
Het station uitkomend staan we gelijk oog in oog met het 19de-eeuwse attractiepark Tivoli met zijn antieke achtbaan en metershoge draaimolen waarin de personen luid gillend Kopenhagen onder zich door zien flitsen.
Wij bezoeken uiteraard een aantal bezienswaardige hoogtepunten waaronder Christiansborg Slot, dit paleis wordt door de Deense koningin voor officiรซle ontvangsten e.d. gebruikt.
Bรธrsen, de 17de-eeuwse voormalige beursgebouwen.
Amalienborg is de residentie van de Deense vorstin Margrethe en haar twee zonen Frederik en Joachim met hun families. De gebouwen dateren van omstreeks 1750.
In de Nyhavn, met zijn talloze gezellige tavernes en restaurants nemen we een drankje en bekijken we tientallen in rood wit uitgedoste Deense voetbalfans die hun nationale elftal die avond de Europese kwartfinale zien spelen.
Een heel eind buiten Kopenhagen staat de kleine zeemeermin, een foto van het beeld mag tijdens een bezoek aan de hoofdstad zeker niet ontbreken.
Voordat we Denemarken verlaten en opnieuw een reusachtige (tol)brug over gaan richting Zweden rijden we nog even langs Stevns Klint, dit is een reeks kliffen van krijtrotsen met een lengte van 14,5 km en hoogtes tot 40 m, deze vormen de kuststrook van het eiland Seeland met de Oostzee.
Over de รresundsbron (Sontbrug) en langs Malmรถ rijden we Zweden binnen, wij hebben een camping in Bรฅstad voordat wij de laatste etappe naar Lyrestad aanvangen.
Een prachtige rit door oneindige bossen en langs blauwe meren brengt ons in het idyllische gelegen dorpje Lyrestad aan het, bij varende toeristen bekende, Gรถta kanaal.
Wij staan 10 dagen in de tuin van Gabriรซllaโs nicht Leyla, naast haar typisch Zweedse houten huis heeft kunstenares Leyla haar atelier waar menig voorbijganger even stopt om niet alleen haar atelier met kunst te bezoeken maar ook haar prachtig beschilderde huis en auto te bewonderen. https://www.leylasalm.com/
Iedere ochtend maakt zij voor ons een verrassend ontbijt en โs avonds komen de lekkerste gerechten op tafel, tussen deze โgangenโ door staat haar fraai beschilderde auto tot onze beschikking en verkennen wij de omgeving.
Onze eerste rit is naar Sjรถtorp, een jachthaven stadje aan het Vรคnernmeer, het grootste meer van Zweden, hier begint het ruim 190 km lange Gรถtakanaal dat via het Vรคtternmeer tot aan Sรถderkรถping aan de Oostzee loopt. Er ligt een fietspad langs de hรฉle route en bij de vele sluizen, vaak varen de boten van de ene in de andere sluis om het waterniveau te overbruggen, is het iedere keer een drukte van belang.
De volgende dag gaan we naar het Lรคckรถ Slott, maar opweg daar naartoe maken we een wandeling naar Kinnekulle dit is een tafelberg aan de zuidoostelijke kust van het Vรคnernmeer. Het hoogste punt is ongeveer 306 meter boven zeeniveau, hier bevindt zich een observatietoren die het uitzicht nog indrukwekkender maakt.
In Lidkรถping gaan we naar de gezellige weekmarkt en gebruiken we de lunch tegenover het karakteristieke rood, houten Rรฅdhuset.
We gaan snel weer door want de bezichtiging van het Lรคckรถ Slott zal de nodige tijd kosten.
Landweggetjes langs glooiende velden en kleurrijke huizen leiden naar een landtong bij het Vรคnernmeer. Hoog bovenop een rots prijkt Lรคckรถ Slott. Vanaf de grote parkeerplaats zijn paden uitgezet naar het slot, door een sierlijk aangelegd park en langs Cafรฉ Stallet โ waar je welkom bent voor een Zweedse fika. Je hebt vrij toegang tot de kasteelgronden. Net als bij andere Zweedse gebouwen hoef je de entree pas te voldoen als je het kasteel van binnen wilt zien. Dagelijks vinden bij het slot allerlei activiteiten plaats.
Bij de poort staan kanonnen, naast de poort begint de ommuurde kasteeltuin. De tuin is ontworpen door Simon Irvine. Overal staan inheemse bloemen, groenten en kruiden. In het restaurant Hvita Hjorten kun je proeven hoe de oogst van Lรคckรถ Slott smaakt.
Moe maar voldaan van het vele moois wat we deze dag gezien hebben rijden we terug naar onze โcampingโ in de tuin bij Leyla.
Op zaterdag wil Freek, de man van Leyla, samen met mij en hun kinderen Igrain en Aidan een stevige wandeling gaan maken in het National Park Tivedens. Gabriรซlla blijft liever thuis bij Leyla die deze dag haar atelier open heeft.
Het nationale park Tivedens ligt tussen de twee grote meren Vรคnern en Vรคttern op de grens met de provincie Vรคstra Gรถtaland en รrebro.
In totaal zijn er 25 km bewegwijzerde wandelpaden in Tivedens. Deze leiden je langs adembenemende natuurfenomenen o.a. uit de ijstijd.
Aan het eind van onze tocht nemen we een verfrissende duik in het Stora Trehรถrningen meer.
Freek en Leyla spreken regelmatig over het gevaar van overstekende Elanden en dat zij ze vaak aan de bosrand bij hun huis zien lopen, maar al die tijd dat we in Zweden waren hebben wij er jammer genoeg niet รฉรฉn kunnen spotten.
Op zondag gaan we met de hele familie naar het mondaine badplaatsje Hjo aan het Vรคtternmeer. Hier hebben de beter gesitueerde Zweedse stedelingen hun tweede woning. De, in de typisch Zweedse kleuren geverfde, houten chalets zijn voorzien van torens, uitbouwen en warandaโs, die door veel binnen- en buitenlandse toeristen worden bewonderd.
Het is tijd voor afscheid. Ook de andere zoon Gunnar, die in de naaste omgeving woont en binnenkort een eigen restaurant gaat beginnen, komt ons nog even gedag zeggen en een stuk vers gerookte eland toestoppen.
We gaan opweg naar camping och Stugby in Valdemarsvik, hier hebben wij vanaf onze plaats op de camping een prachtig zicht op รฉรฉn van de vele fjorden van Zweden.
We passeren Medevi Brunn, dit kuuroord werd in 1678 opgericht door graaf Gustaf Soop en de koninklijke arts Urban Hjรคrne. Koningin Hedvig Eleonora liet op aanraden van Hjรคrne een zomerverblijf bouwen in Medevi sรคteri, op de heuvels die uitkijken over het dorp.
Sindsdien komen er elke zomer mensen naar Medevi om zichzelf te genezen van kwalen door het mineraalwater te drinken en zich in modderpakkingen te bedekken. De meeste gebouwen dateren uit de 18e en 19e eeuw. Het gezondheidscentrum werd in 1982 gesloten. Nu is het een hotel en wordt in de zomer het heilzame water nog steeds aan bezoekers geserveerd.
Lรฅngasjรถnรคs Camping & Stugby in Asarum is onze voorlaatste camping in Zweden, ik fiets naar Karlshamn wat naast een paar monumentale gebouwen een druk bezochte haven heeft, verder niet veel noemenswaardigs.
We rijden de volgende dag naar Ales Stenar, een vindplaats zoals in het Engelse Stonehenge, hoewel minder oud toch even mysterieus.
Samen met tientallen andere nieuwsgierigen lopen we het pittoreske plaatsje door de heuvel op naar de vindplaats alwaar de kolossale stenen samen met het prachtige zicht over de Oostzee een mooi decor vormen.
Ales Stenar is een steenschip megaliet in de buurt van Kรฅsebergg en is waarschijnlijk 1400 jaar oud en stamt uit ongeveer 600 na Christus, dat is de Vendeltijd aan het einde van de Noordse IJzertijd
Het heeft de vorm van een schip, is 67 meter lang, 19 meter breed en bestaat uit 59 zandstenen waarbij je het gevoel bekruipt ze allemaal aan te moeten raken. Ales Stenar ligt op een heuvel op 37 meter boven de zeespiegel.
We zeggen Zweden vaarwel en gaan terug over de reusachtige bruggen naar Denemarken, vlakbij het Deense Waddeneiland Rรธmรธ hebben wij onze laatste Scandinavische camping.
Omdat het zรณ bijzonder is gaan we voor ons vertrek naar Nederland nog even het eiland Rรธmรธ op omdat je hier met de camper tot aan de branding het strand op mag rijden.
In het Duitse Bleckede staan we op een gezellige Brabantse camping aan de Elbe.
Hier komt een einde aan onze boeiende camperreis door Denemarken en Zweden.
Wij hebben de beide bruggen gedaan voor onze rondreis in Zweden, begonnen in Malmรถ, daar op de camping gestaan, daar vandaan naar Kalmar, vanuit Kalmar naar Norrkรถping, Stockholm, Sjรถtorp, Gรถteborg, en daarna via Helsingborg met de ferry overgevaren naar Helsingor Denemarkenen nog enige dagen in Soro gestaan. Vandaar uit naar Hesedorf gereden daar overnacht en daarna naar huis.
We kunnen terug kijken op een prachtige reis van ruim 4 weken