7 tips voor een dag of weekend Workum

Tjerk Aan bezienswaardigheden en activiteiten is er in de Friese elfstedenstad Workum geen gebrek. Ok, ik ben misschien een beetje bevooroordeeld, want mijn vader groeide hier op en als kind had ik hier menig logeerpartij bij “pake en beppe”. Ik ken Workum dus goed en vertel je graag de insidertips voor een mooie dag Workum of Citytrip.

De Vuurtoren, het ‘Toarntsje van Reid’

Op de dijk tussen Workum en Hindeloopen staat een klein, wit bakstenen gebouw: de vuurtoren van Workum. Hoewel de markante laatste vuurtorenwachter van Workum vorig jaar is overleden, kent iedereen deze pittoreske plek nog als het ‘toarntsje van Reid’.  Hij creëerde hier zijn eigen grotendeels zelfvoorzienende wereld.

Dat hij hier nooit meer weg wilde, snap ik wel. Als je vanaf de sluis of de molen over de dijk naar de vuurtoren loopt, voelt het een beetje alsof je richting het einde van de wereld wandelt. Bij de vuurtoren aangekomen zijn de vergezichten over de weilanden aan de ene kant en het IJsselmeer aan de andere kant de moeite meer dan waard.

Jopie Huisman-museum

Waarschijnlijk één van de meest bezochte bezienswaardigheden van Workum is het Jopie Huisman Museum. Deze Workumer schilder vertelt met zijn schilderijen van afgedankte kleding en gebruiksvoorwerpen het levensverhaal van mensen.

De schilderijen zijn bijna fotografisch echt geschilderd en doen mij onze huidige wegwerpmaatschappij overdenken. De onderbroek van Meuke Albertje bijvoorbeeld: meer dan honderd keer versteld. Eerst met garen op kleur maar na het overlijden van haar man zag toch niemand het meer en werden de herstelpogingen slordiger. Eén onderbroek voor het leven, hoe circulair is dat?

De audiotour in het museum is echt een aanrader. Hierin vertelt de inmiddels overleden schrijver zelf de verhalen achter de verschillende werken. Daarnaast schept het een mooi beeld van het leven in Friesland in de jaren 50 en 60 van deze eeuw. Alles bij elkaar ben je snel twee tot tweeënhalf uur onder de pannen in het museum.

Kuierpad door steegjes en over bruggetje naar buiten

Een mooie wandeling die ik vroeg al met mijn beppe maakte, is het ‘kuierpaed’, een bewegwijzerde wandeling van ongeveer vier kilometer. Je vertrekt vanaf de ‘Merk’ midden in de stad door het smalle Tillefonne steegje en al na 100 meter sta je midden in de weilanden.

Via smalle paadjes tussen groene weilanden door en over hoge bruggetjes loop je uiteindelijk bij de Sluis de stad weer binnen, waar het laatste deel van de wandeling langs mooie kleine arbeiderswoninkjes gaat. Wij hebben hem rustig aan gelopen in een dik uur.

Graf van Joseph Maurits Anton Sinkel

In de winkel van Sinkel is alles te koop, hoeden en petten en dameskorsetten. Wie kent dat versje niet?  Wat veel mensen niet weten, is dat deze winkel echt heeft bestaan in het centrum van Leeuwarden in de 19^e eeuw. Een van de grondleggers, Joseph Sinkel, is in 1833 bij een reis per schip over de Zuiderzee in een storm omgekomen en bij Workum aangespoeld. Zijn graf ligt nu nog steeds op de kleine begraafplaats onder de Workumer toren, op steenworp afstand van de ‘Merk’. Het graf zelf is niet heel bijzonder  en kun je vanachter het hek zien liggen, maar het verhaal is wel bijzonder.

Eén keer per jaar strontrace

Jakkes zul je misschien denken, maar de jaarlijkse ‘strontweek’ is in Workum echt een bijzondere belevenis. Zelf meehelpen met het jagen aan dikke scheepstouwen van oude zeilschepen langs de dijk, bruine zeilen  in de haven en op het IJsselmeer en Irish coffee en ‘Fryskje kofje’ langs de kant.

Ieder jaar in oktober brengen zeilschepen die alleen wind- en mankracht mogen gebruiken tijdens de strontrace, traditiegetrouw zakken mest naar de overkant van het IJsselmeer. Daar hadden ze vroeger in de bollenstreek die mest nodig voor de tuinbouw. Nu is het vooral een mooi gezicht en een jaarlijks terugkerende traditie.

Bootjes kijken

Bootjes kijken is sowieso een leuke bezigheid in Workum. De vaart die door de hele stad loopt, de Dolte, is de doorgaande vaarroute van de Friese meren naar het IJsselmeer. De bankjes bij de Beginne brug of aan de sluis zijn een perfecte plek om zowel  moderne als traditionele (zeil)schepen te spotten. Ook de jachthaven achter de grote Gertrudiskerk, bij de water spuitende leeuwen,  is een mooie plek om je te nestelen, eventueel met een picknick.

Geveltjes spotten

Vergeet niet omhoog te kijken als je door Workum loopt. Vooral langs de hoofdstraat, Süd en Noard,  staan veel huizen met bijzondere klok- en trapgevels. De meeste zijn erg mooi onderhouden of gerestaureerd. Workum heeft deze mooie panden te danken aan de handel en scheepsbouw die hier in voorgaande eeuwen voor inkomsten zorgden.

Dagje strand of kitesurfles

Bij het IJsselmeerstrand van Workum wordt het heel langzaam diep. Erg fijn als je met kleine kinderen een dagje strand wilt doen, maar ook populair bij kitesurfers. Je kunt hier zelfstandig kitesurfen, maar zowel in de zomer als in de winter worden er ook verschillende kitecursussen aangeboden. Vaak kun je al na twee dagen behoorlijk zelfstandig kiten, wat een enorme kick geeft.

Eerlijk is eerlijk, in de zomer kan het strand  en in de rest van Workum best druk zijn, maar in de winter en het voor- en najaar is het juist superrustig en kun je alles op je gemak bekijken.

Uitstapje naar Hindeloopen

Onder het mom van ‘nu we er toch zijn’ zou ik ook zeker een kijkje nemen in Hindelopen. Je zou er zelfs naartoe kunnen wandelen over de dijk. Als je bij de Vuurtoren van Workum doorloopt, kom je vanzelf in Hindeloopen uit. Een rondje is ruim 10 kilometer, maar je kunt eventueel ook met de bus of de trein terug.

Hindeloopen is een oud pittoresk vissersdorp waar de kleine vaartjes, bruggetjes en steegjes – ja, alles is klein – een beetje popperig aandoen. Misschien wel het schattigste stadje van de elf steden dus. Als je hier bent, moet je natuurlijk even een visje eten bij de haven, dat je dan weer opeet terwijl je op het bankje van het KNRM-gebouw zit met uitzicht op het IJsselmeer.

1, 2 of 3 dagen Workum

Wil je alles doen wat hierboven staat, dan heb je wel drie dagen nodig om Workum en de omgeving te bekijken. Maar ook in een dagje Workum kun je prima een wandeling naar de vuurtoren of langs het Kuierpad, het Jopie Huisman-museum en de binnenstad bekijken. Ook na veertig jaar kom ik nog altijd graag in Workum. Zoals tijdens onze laatste keer winterkamperen in Friesland waarbij we ook een mooie wandeling langs de Friese kliffen maakten. 

Overnachten in Workum?

Overnachten kan in Workum bijvoorbeeld op camping Beach Resort It Soal aan het grootste kitesurf strand van Nederland of op de kleine sfeercamping met veel bijzondere accommodaties Welgelegen. Een mooi hotel midden in het centrum om te overnachten in Workum is De Gulden Leeuw nog knusser zijn B&B B&B de Garaazje en It Stränhus. 

Dit artikel is voortgekomen uit een persreis, georganiseerd door VVV Waterland van Friesland.